 Heup-Dysplasie  Elleboog-Dysplasie  Het MDR1 Gendefect  Castratie versus gezondheid  Rugafwijkingen  Doofheid  Oogafwijkingen  Auto-immuunziekten bij de hond  IBD  Perianale Fistels  Kanker  Honden met psychische problemen  “Snownose” is geen ziekte

Binnen de Zwitserse Witte Herder populatie komen helaas een aantal rugaandoeningen met regelmaat voor. Naast diverse overeenkomsten tussen deze aandoeningen, zijn er ook grote verschillen op te merken die wij graag voor u op een rijtje zetten. We beperken ons in dit artikel tot de volgende drie aandoeningen: •Cauda Equina Syndroom (CES) ook wel lumbosacrale stenose genoemd •Spondylose •Degeneratieve Myelopathie (DM) CAUDA EQUINA SYNDROOM staat voor een vernauwing (stenose) van het ruggenmergkanaal resulterend in een beknelling van het laatste gedeelte van het ruggenmerg (de cauda equina). Deze bevindt zich bij de overgang van de lumbale wervels (lendenwervels) naar de sacrale wervels (bekkenwervels). Vandaar dat deze aandoening ook onder de naam lumbosacrale stenose bekend staat en in de volksmond een onderrugprobleem wordt genoemd.

CES kan een aangeboren of verkregen rugaandoening zijn, waarbij factoren als erfelijkheid en/of een genetische predispositie (aanleg) niet uitgesloten kunnen worden. De meest voorkomende oorzaak van deze vernauwing is een instabiliteit tussen de lumbale wervel en het sacrum. CES kan o.a. ook veroorzaakt worden door een hernia, een trauma, een ontsteking met abcesvorming of een tumor. Op de MRI is bij de pijl duidelijk een vernauwing van het ruggenmergkanaal zichtbaar.

In een later stadium zal het lichaam proberen de instabiliteit te compenseren door extra bot te vormen, wat resulteert in een andere rugaandoening namelijk spondylose. De ene aandoening zal dus vaak gepaard gaan met de andere. We zien CES voornamelijk bij de grotere hondenrassen met een lange rug, waaronder ook bij de Zwitserse Witte Herder. De aandoening kan worden vastgesteld door een normale röntgenfoto, maar een duidelijkere diagnose kan worden verkregen door middel van een specialistische myelografie. Bij deze methode wordt contrastvloeistof in het ruggenmerg gespoten, waarna een röntgenfoto wordt gemaakt. In enkele gevallen is het noodzakelijk om een CT- of MRI scan te maken, omdat met deze methoden ook de meer complexe gevallen inzichtelijk kunnen worden gemaakt. SPONDYLOSE is een aandoening waarbij er door slijtage van de tussenwervels beschadigingen ontstaan aan de rugwervels en er artrosevorming optreedt. Er ontstaat een verstijving van de wervelkolom als gevolg van het met elkaar vergroeien van de rugwervels door vorming van zogenaamde ‘haken’ en ‘bruggen’. Helaas is de aandoening vrijwel altijd op meerdere plaatsen aanwezig en kan deze zowel in de rug als in de nek voorkomen. Alle wervels behoren ten opzichte van elkaar soepel te kunnen bewegen. Wanneer de tussenwervels slijtage gaan vertonen en minder flexibel worden, probeert het lichaam dit te compenseren door nieuw botweefsel aan te maken. Bij spondylose zorgen deze woekeringen als het ware dat de gewrichten met elkaar vergroeien. De aangroei van het bot aan de zijkant en onderkant van de wervels verbindt twee (of meer) wervels met elkaar. Door de starre haken en bruggen verliest de rug zijn flexibiliteit en wordt bewegen lastig. De botuitsteeksels die ontstaan, kunnen bovendien leiden tot een verhoogde druk op omliggende weefsels zoals het ruggenmerg. Dit kan leiden tot veel pijn. In het algemeen is er zelden sprake van beschadiging van de zenuwen. Zenuwuitval wordt dan ook slechts sporadisch waargenomen, maar komt bij de Zwitserse Witte Herder juist weer wel wat meer voor. Spondylose wordt voornamelijk aangetroffen bij middelgrote en grote honden op gevorderde leeftijd. Voor spondylose kan er een genetische grondslag zijn, echter ook het bewegingspatroon kan een belangrijke factor zijn. Denk hierbij aan sporthonden en pups waarvan te snel, te veel gevraagd wordt. Deze honden kunnen de aandoening ook al op jonge leeftijd ontwikkelen.

Op een röntgenfoto van een dier met behoorlijk ernstige spondylose zijn de vergroeiingen duidelijk zichtbaar ter hoogte van de pijlen.

DEGENERATIEVE MYELOPATHIE is strikt genomen geen rugaandoening zoals CES en spondylose, maar een progressieve neurologische aandoening van het ruggenmerg zelf, mogelijk vergelijkbaar met Amyotrofe Laterale Sclerose (ALS) of Multiple Sclerose (MS) bij de mens, echter daarover bestaat onder deskundigen nog verschil van mening. In het ruggenmerg lopen zenuwbanen die de spieren aansturen. Deze zenuwen liggen in bundels gegroepeerd in de zogenaamde ‘witte stof’. Bij DM wordt deze witte stof aangetast waardoor de isolatie (myeline) rondom de zenuwen verdwijnt en de zenuwen afsterven. Hierdoor wordt de aansturing van de spieren steeds minder met uiteindelijk verlammingsverschijnselen tot gevolg. De ziekte openbaart zich op een verraderlijk laat tijdstip: meestal wordt DM pas gediagnosticeerd op een leeftijd tussen 6 en 14 jaar, een leeftijd waarop de meeste fokhonden al voor nakomelingen hebben gezorgd. Genetisch gezien, wordt vermoed dat DM wordt veroorzaakt door een mutatie in het SOD1 (SuperOxide Dismutase 1) gen met een autosomale recessieve vererving. Echter wordt eveneens vermoed dat er mogelijk meer rasafhankelijke soorten DM zijn. Dit concludeerden onderzoekers nadat twee als drager geteste honden en één als vrij geteste hond alsnog DM ontwikkelden. Er wordt op dit moment hiernaar nog nader onderzoek gedaan. Het stellen van de diagnose bij DM kan alleen maar door andere aandoeningen te elimineren door middel van een röntgenfoto, MRI-, of CT scan. Als daarmee geen afwijkingen zichtbaar worden en ook de klinische klachten daartoe aanleiding geven, moet men gaan denken aan DM. Het met zekerheid vaststellen van DM kan alleen gedaan worden door een patholoog na obductie van een overleden hond.

Deze afbeelding laat rechts het ruggenmerg van een gezonde hond zien en links dat van een hond die lijder was aan DM: het ruggenmerg is behoorlijk gedegenereerd (aangetast), wat duidelijk te zien is aan het verlies van de blauwe kleur.

De symptomen Samenvattend zien de symptomen van bovengenoemde aandoeningen er zo uit:

Behandelingen Voor de verschillende vormen van rugaandoeningen zijn, afhankelijk van diverse factoren, een aantal reguliere en alternatieve behandelingen mogelijk. Sommigen zijn gericht op herstel, maar overwegend zijn de behandelingen gericht op levensverlenging en pijnbestrijding, zodat kwaliteit van leven gewaarborgd blijft. Voor specifieke en op het individuele geval toegesneden behandelingen verwijzen wij u uiteraard naar een specialist.

© RWZH